अस्पतालको एआरटी सेन्टरमा सम्पर्कमा नबस्ने र औषधि सेवनमा लापरबाहीलगातयका कारणले उनीहरूको मृत्यु भएको स्वास्थ्य कार्यालयका फोकल पर्सन क्षयकुष्ठ अधिकृत मोहम्मद इरफानले बताए । एआरटी सेन्टर तौलिहवामा ७ सय ८७ र महाराजगन्जमा १ सय ५० जना एचआईभी संक्रमित दर्ता छन् । तर, तौलिहवामा ४ सय ८९ र महाराजगन्जमा १ सय १७ जनाले मात्र नियमित एआरटी सेवन गर्ने गरेको तथ्यांक छ ।
३ सय ३१ जना सम्पर्कविहीन भएर औषधि समेत खान छाडेका छन् । उनीहरूको खोजी गरिए पनि सम्पर्कमा आउन नचाहेका कारण समस्या परेको उनले बताए । औषधि सेवन नगर्दा उनीहरूको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर बन्दै गएर जटिल अवस्थामा पुग्छन् ।
सदरमुकाम तौलिहवास्थित कपिलवस्तु अस्पतालको एआरटी सेन्टरको रेकर्डमा रहेका ७ र महाराजगन्ज प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रको एआरटी सेन्टरको रेकर्डमा रहेका ४ जनाको मृत्यु भएको हो । ४० देखि ४४ वर्ष उमेर समूहका ४, ४५ देखि ४९ उमेर समूहका ४, ५० देखि ५४ उमेरका एक, ५५ देखि ५९ वर्ष उमेरका एक र ६० बढी उमेरका एक जनाको मृत्यु भएको थियो ।
जिल्लामा हालसम्म १ सय ४७ एचआईभी संक्रमितको मृत्यु भइसकेको स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । संक्रमितको परीक्षण, उपचार र औषधि सबै निःशुल्क छ । तर, अझै पनि मानसिक डरत्रास, हेयभाव र भेदभावले धेरै संक्रमित खुलेर आउन नसक्दा समस्या परेको छ ।
उपचारका लागि कपिलवस्तु अस्पताल र महाराजगन्जमा एआटी सेन्टर संचालित छन् । सिडीफोर काउन्ट रगत परीक्षण र चाहिने औषधि सेन्टरमै उपलब्ध हुने गरेको तौलिहवा एआरटी सेन्टरकी परामर्शदाता कुसुम थापाले बताइन् । ‘एचआईभी संक्रमितका लागि पहिलेभन्दा अहिले निकै सुविधा छ ।
एआरटी सेन्टरबाटै परामर्श र उपचार सेवा दिने गरेका छौं । कतिपय संक्रमित लामो समयदेखि सम्पर्कविहीन छन् । यसले संक्रमितको ज्यान जोखिममा परेको छ,’ उनले भनिन्, ‘फेला परेका संक्रमित समेत उपचारमा लापरबाही गर्दा समस्या थपिएको छ ।’ जिल्लामा ९ सय ३७ जना संक्रमित दर्ता रहेका छन् तर ६ सय ६० जनाले मात्र एआरटी सेवन गर्दै आएका छन् । जिल्ला एड्स समन्वय समितिले जिल्लामा १ हजार ६ सय संक्रमित रहेको अनुमान गरेको छ ।
रोजगारीका लागि भारत गएका थुप्रै मानिस रहेकाले अनुमानित संख्याभन्दा बढी संक्रमित हुन सक्ने स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन् । यहाँ पाइएका ९० प्रतिशत बढी रोजगारीका लागि भारत गएका बेला असुरक्षित यौन सम्पर्कबाट संक्रमित भएको स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन् । त्यही क्रममा संक्रमित श्रीमान्बाट श्रीमतीमा रोग सरेको बताइन्छ । संक्रमितलाई स्वास्थ्य परीक्षणका लागि सहज स्थिति बनाइए पनि खुलेर आउन नचाहेका कारण समस्या थपिएको स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख नारायण चौधरीले बताए । ‘अझै पनि थुप्रै संक्रमितहरू लुकेर बसेका छन् । सामाजिक प्रतिष्ठाका कारण उनीहरू खुल्न चाहँदैनन्,’ उनले भने ।
समाजले पनि संक्रमितलाई बाहिर ल्याएर उत्साहित बनाउनु पर्ने र यसका लागि स्थानीय तहले पनि कार्यक्रम बनाउनु पर्ने उनले बताए । पहिलेभन्दा अहिले उपचार, परामर्शलगायतमा धेरै सहज भए पनि अझै धेरै संक्रमित स्वास्थ्य सेवाको पहुँचबाट टाढा रहँदा समस्या भएको कपिलवस्तु असपतालका मेडिकल अधिकृत डा. मुकेश चौधरीले बताए ।
